Czego dowiesz się z artykułu?
• Płaca minimalna za godzinę lub miesięczna jako prawo pracownicze
• Umowa o pracę – stawka godzinowa w najniższym wymiarze
• Umowa o pracę, stawka godzinowa – wzór – jak to policzyć?
• Najniższa krajowa za godzinę – umowa-zlecenie
• Ile wynosi najniższa stawka godzinowa netto i brutto w 2023 roku?
• Minimalna stawka godzinowa i miesięczna a świadczenia
• Płaca minimalna za godzinę lub miesięczna jako prawo pracownicze
Najniższa krajowa jest prawnie ustalonym, minimalnym dopuszczalnym wynagrodzeniem za pracę. W Polsce określa się ją corocznie na podstawie ustawy z 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Gdyby pracodawca wypłacał wynagrodzenie poniżej najniższej krajowej stawki godzinowej lub miesięcznej, byłoby to naruszenie praw pracowniczych.
Warto wiedzieć, że na minimalne wynagrodzenie za pracę może składać się nie tylko pensja zasadnicza, ale i wszelkie dodatki, które pracodawca przewiduje – np. premia czy nagroda. Dlatego też kwota minimalnego wynagrodzenia nie zawsze musi być wprost zapisana w umowie.
| Umowa o pracę, umowa-zlecenie, umowa o dzieło – sprawdź, ile zarobisz
Umowa o pracę – stawka godzinowa w najniższym wymiarze
Osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługuje miesięczne minimalne wynagrodzenie – niezależnie od tego, czy podpisano umowę o pracę ze stawką godzinową, czy miesięczną.
Minimalna stawka godzinowa, która przysługuje pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, nie jest stała, jak ma to miejsce w przypadku minimalnej stawki na umowie-zleceniu. Zależy ona od liczby godzin przepracowanych w danym miesiącu oraz od ustalonego minimalnego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku. Podejmując decyzję o przyjęciu tego rozwiązania, pracodawca musi wprowadzić wymiar pracy i określić stawkę godzinową w umowie o pracę.
| Pierwsza umowa o pracę – o czym należy pamiętać?
Umowa o pracę a stawka godzinowa – wzór – jak to policzyć?
Obliczenie zapisanej w umowie o pracę stawki godzinowej polega na podzieleniu miesięcznej płacy minimalnej przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu.
Przykładowo: w styczniu 2023 roku liczba godzin do przepracowania wynosiła 168 (21 dni roboczych × 8 godzin). Minimalna stawka miesięczna to 3490 zł. Zatem obowiązująca dla umowy o pracę minimalna stawka godzinowa to:
3490,00 zł / 168 godzin = 20,77 zł za godzinę pracy.
W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy i nie zarobi minimalnej płacy w wyniku przepracowanych godzin, pracodawca ma obowiązek wyrównać wynagrodzenie do minimalnego. Wyrównanie odnosi się wówczas do każdej godziny pracy i jest różnicą pomiędzy stawką minimalną a stawką wypracowaną.
Najniższa krajowa za godzinę – umowa-zlecenie
Minimalne wynagrodzenie godzinowe dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie usług ustalono po to, aby ograniczyć nadmierne wykorzystywanie umów cywilnoprawnych przez pracodawców. Regulacje wprowadzone z początkiem 2017 roku zapewniają minimalny poziom wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych na podstawie tego rodzaju umów. Stawki minimalne godzinowe są ściśle związane z wysokością minimalnego wynagrodzenia na umowie o pracę i powinny wzrastać razem z nią. Wraz z minimalnym wynagrodzeniem ustawodawca wprowadził nakaz wypłaty wynagrodzenia w formie pieniężnej co najmniej raz w miesiącu w przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż miesiąc. Zleceniobiorcy i osoby świadczące usługi nie mogą się zrzec prawa do minimalnego wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę.
Minimalną stawkę godzinową w Polsce przy zatrudnieniu na umowę-zlecenie stosuje się w odniesieniu do osób, które wykonują usługi na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej lub na rzecz innej jednostki organizacyjnej w ramach prowadzonej przez nią działalności. Godzinowa stawka minimalna dotyczy więc umowy-zlecenia oraz umowy o świadczenie usług. Nie obowiązuje w przypadku umowy o dzieło lub umowy o charakterze prywatnym zawartej między osobami fizycznymi, które nie prowadzą działalności gospodarczej.
Najniższa stawka godzinowa w Polsce nie dotyczy też umów, w których o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi, a jego wynagrodzenie jest ustalane jedynie według zasad obowiązujących w systemie prowizyjnym. Takie wynagrodzenia otrzymują zazwyczaj przedstawiciele handlowi, którzy pracują w ramach umowy-zlecenia lub umowy agencyjnej.
Pamiętaj, że jeśli zleceniodawca oferuje Ci stawkę mniejszą niż krajowa płaca minimalna godzinowa określona na bieżący rok, możesz zgłosić to do Państwowej Inspekcji Pracy. Forma dokonania zgłoszenia jest dowolna. Niezależnie od tego, czy zrobisz to osobiście, czy np. wyślesz list lub e-mail, Twoje dane nie zostaną ujawnione. Jeśli inspektor w trakcie kontroli ustali, że doszło do naruszenia prawa, może nałożyć na zleceniodawcę karę.
| Umowa o pracę, umowa-zlecenie, umowa o dzieło – sprawdź, ile zarobisz
Ile wynosi najniższa stawka godzinowa netto i brutto w 2023 roku?
Od 1 stycznia 2023 r. płaca minimalna wzrosła – a od lipca będzie jeszcze wyższa. Wraz z nią zwiększa się także najniższa stawka za godzinę pracy dla określonych umów cywilnoprawnych.
Minimalne wynagrodzenie w 2023 r. wynosi 3490 zł brutto (od lipca kolejny wzrost do 3600 zł brutto). Dla porównania, rok wcześniej było to 3010 zł, a dwa lata wstecz – 2800 zł. Z tych danych łatwo obliczysz minimalne wynagrodzenie godzinowe. Wystarczy, że sprawdzisz, ile dni roboczych było w danym miesiącu.
Pamiętaj, że pracodawcy mają obowiązek zapewnić pracownikom co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia. Dodatkowo pracownikom zatrudnionym na niepełny etat należy zapewnić płacę odpowiednią do wymiaru czasu pracy. Co więcej, z minimalnego wynagrodzenia wyłączony został dodatek stażowy. Niezmiennie nie są także wliczane:
- dodatek za pracę w nadgodzinach,
- dodatek za pracę w porze nocnej,
- nagroda jubileuszowa,
- odprawa przysługująca w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.
Ze wzrostem płacy minimalnej dla osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę wiąże się wzrost stawki minimalnej za godzinę dla określonych umów cywilnoprawnych. W 2023 roku jest to 22,80 zł brutto od stycznia i 23,50 zł brutto od lipca (wzrost z 19,70 zł w 2022 roku). Jeśli chcesz ustalić, ile w związku z tym wynosi najniższa stawka godzinowa netto lub konkretnie Twoja stawka godzinowa, skorzystaj z kalkulatora wynagrodzeń Pracuj.pl.
Minimalna stawka godzinowa i miesięczna a świadczenia
Warto wiedzieć, że wraz ze zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia zmienia się również podstawa do obliczania świadczeń, takich jak: wysokość wynagrodzenia przysługująca mobbingowanemu lub dyskryminowanemu pracownikowi, odprawa przy zwolnieniu grupowym, dodatek za pracę w porze nocnej czy wynagrodzenie za czas przestoju. Wysokość stawki minimalnej za godzinę lub miesięcznej jest także podstawą wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego oraz stanowi kwotę wolną od zajęcia komorniczego.
Minimalne wynagrodzenie miesięczne, a co za tym idzie także stawka godzinowa na umowie o pracę i umowie-zleceniu, rosną z roku na rok. Można się więc spodziewać, że te pułapy w przyszłości będą nadal podwyższane.